مقدمه : باوجود حجم عظیم آب در جهان ،درصد آبهای شیرین رقم ناچیزی است که بیشترآبهای جاری و زیرزمینی و بارندگی ها را شامل می شود. به طوری که هم اکنون کل آبهای شیرین جهان حدود 3 درصد برآورد می شود. محدوديت منابع آب شيرين قابل دسترس در جهان از يك سو و افزايش جمعيت و نياز به مواد غذايي از سوي ديگر، ضرورت استفاده بهينه از منابع آب موجود را ايجاب مي نمايد. باتوجه به کمبود نزولات آسمانی درکشورمان وعدم توزیع مناسب‌زمانی ومکانی بارشها، همچنین بروز خشکسالی‌های متعدد ، ضرورت تبدیل روشهای آبیاری سنتی به روشهای نوین آبیاری از جمله آبیاری بارانی و قطره‌ای بیش از پیش احساس می شود. دستیابی به راندمان آبیاری بارانی تا 70 درصد و راندمان آبیاری قطره ای تا 90 درصد است ، یعنی در سیستم آبیاری بارانی تا 20 درصد و در سیستم آبیاری قطره ای تا 10 درصد آب تلف می شود ، در حالیکه آبیاری مزارع به روش سطحی حتی با انجام هزینه های گزاف و تسطیح اراضی راندمان آبیاری از 50 درصد تجاوز نمی کند و در وضعیت سنتی که اکثر اراضی کشور به همین ترتیب آبیاری می شود حتی کمتر از 35 درصد می باشد . شرکت مهرآوند مشهد تولید کننده لوله های پلی اتیلن فعالیت خود را از سال 1379 آغاز کرده و در طول سالیان گذشته جزء تامین کنندگان اصلی لوله های پلی اتیلن سازمان های دولتی (سازمان جهاد کشاورزی- آب و فاضلاب روستایی و شهری – شهرداری ها و فضای سبز و ...) با گرید A بوده است. این شرکت از سال 1394 موفق به تولید نوار تیپ پلاک دار با استفاده از تکنولوژی روز اروپا شده است و با افزایش ظرفیت تولیدی و بهره گیری از شبکه گسترده نمایندگی فروش؛ پیشرو در امر تولید و ارائه خدمات می باشد.
تولیدات شرکت مهرآوند مشهد : - لوله های پلی اتیلن سخت از سایز 20 تا 450 میلی متر و فشار کاری 2/3 تا 25 اتمسفر - لوله های پلی اتیلن نرم از سایز 16 تا 32 میلیمتر و فشار کاری 4 تا 6 اتمسفر - نوار تیپ پلاک دار با فواصل آبدهی 10 ، 20 و 30 سانتی متر در ضخامت های 150 ، 175 و 200 میکرون
نوار تیپ پلاک دار چیست و چگونه عمل می کند پخش آهسته آب بر سطح خاك به صورت قطرات مجزا يا پيوسته ، يا جريانهاي باريك از حفره هاي ريز آبياري نواری نام دارد . در نوار آبیاری (تیپ) پلاک دار فشار آب با عبور از مسیر های مارپیچ داخل پلاک تنظیم شده و باعث یکنواختی بیشتر خروج آب در طول نوار آبیاری خواهد شد.
انواع نوار تیپ موجود : - نوار تیپ پلاک دار: خروج آب از طریق پلاک با یکنواختی بالا - نوار تیپ درز دار : خروج آب از طریق روزنه های بغل نوار تیپ
مقایسه نوار تیپ پلاک دار و درز دار : - به دلیل به کار بردن تکنولوژی روز دنیا در تولید نوار تیپ پلاکدار، ضریب یکنواختی پخش آب بالای 95 درصد بوده و خروجی آب پلاک ها حدود 3 درصد تغییرات دارد. در صورتیکه یکنواختی پخش آب در نوار تیپ درزدار حدود 70 تا 75 درصد بوده و ضریب تغییرات در طول حداقل 4 درصد می باشد. - تکنولوژی پلاک باعث تنظیم فشار خروجی آب شده که منجر به پهن کردن نوار تیپ در طول 130 تا 150 متر با یکنواختی پخش آب در پلاک اول و پلاک آخر می شود. در صورتیکه یکنواختی پخش آب در نوار تیپ درزدار فقط تا طول 60 تا 70 متر حفظ شده و در طول پهن کردن بالاتر تغییرات محسوسی خواهد داشت. - دو فاکتور بیان شده فوق ، منجر به افزایش 20 تا 30 درصدی تولید محصول با نوار تیپ پلاک دار نسبت به نوار تیپ درزدار را خواهد شد .
نوار تیپ پلاک دار در چه مواردی کاربرد دارد : - گیاهان صنعتی : چغندرقند ، نیشکر ، ذرت ، پنبه ، سویا ، کلزا - محصولات زراعی : غلات – سیب زمینی – پیاز – جالیزی – صیفی جات - گلخانه : کلیه محصولات
>- مشخصات فنی نوار تیپ پلاک دار :
مشخصات هیدرولیکی نوار تیپ پلاک دار : - میزان خروجی آب قطره چکان ها را می توان بر اساس منحنی آبدهی با تغییر فشار تنظیم نمود. - در زمین های مسطح و به صورت مستقیم تا طول 120 متر قابل نصب و استفاده بوده و اختلاف آبدهی قطره چکان اول و آخر کمتر ناچیز است
- اجزای سیستم آبیاری تحت فشار :
• پمپ
• استخر
• ایستگاه کنترل مرکزی
• فیلتر هیدرو سیکلون
• فیلتر شنی
• تانک کود
• فیلتر دیسکی یا توری
• خطوط اصلی پلی اتیلن
• خطوط نیمه اصلی پلی اتیلن
• اتصالات قطره ای
• نوار تیپ
الف ) ایستگاه کنترل مرکزی : - فیلتر هیدروسیکلون : فیلتری برای جدا کردن شن و ماسه معلق در آب بوده که در صورت استفاده از استخر یا حوضچه ترسیب نیاز به این فیلتر نیست. - فیلتر شنی : در آب هایی با مقدار قابل توجه ذرات معلق رس ، لای ، ذرات معلق مواد آلی و جلبک استفاده از فیلتر شنی ضروری می باشد. - تانک کود : کود مورد نیاز سیستم را در آب حل کرده و از طریق تانک کود به داخل سیستم تزریق و به ریشه گیاه می رسد. حتما باید قبل از فیلتر دیسکی نصب شود. - فیلتر دیسکی : آخرین و حساس ترین فیلتر ایستگاه مرکزی بوده که با مش 80 تا 140 ریزترین ذرات معلق در آب را فیلتر می کند.
ب ) لوله های اصلی و فرعی : برای انتقال آب از ایستگاه مرکزی به لاترال سیستم ، از لوله های اصلی و لوله های فرعی یا منیفلد از جنس پلی اتیلن استفاده می گردد. برای مشخص کردن قطر لوله پارامترهای میزان آب خروجی ، طول مسیر و افت فشار مجاز در طول لوله تاثیر گذار هستند
ج ) اتصالات قطره ای : انواع اتصالات قطره ای پرکاربرد در سیستم آبیاری به شرح زیر است که در دو نوع کشویی و پیچی تولید می شود. اتصالات کشویی به دلیل آب بندی بهتر و نصب آسان تر توصیه می گردد. - اتصال تیپ به تیپ - اتصال تیپ به لوله 16 - رابط لوله 16 به لوله 16 - رابط لوله 16 به نوار تیپ - سه راهی 16 - بست انتهایی - بست ابتدایی و واشر - شیر انشعاب 16 به نوار تیپ - شیر انشعاب 16 به کمربند پلی اتیلن
- مراحل نصب و بهره برداری نوار تیپ : الف ) پهن کردن نوار تیپ : 1- روش مکانیزه : استفاده از دستگاه تیپ پهن کن که دنباله دستگاه بذر کار اتوماتیک نصب می شود. 2- روش غیر مکانیزه : پهن کردن تیپ بصورت دستی و در امتداد خط کاشت ب ) نصب کردن : در ابتدا سوراخ کردن لوله مانیفلد با مته و سپس کارگذاری واشر و شیر انشعاب 16 ، حال لوله 16 را به شیر انشعاب و نوار تیپ پلاک دار را از طریق رابط به لوله 16 متصل می کنیم. در صورت نیاز به کنترل فشار می توان فشارسنج را قبل از اتصال تیپ و روی لوله 16 نصب کرد. ج ) بهره برداری : - باز کردن انتهای تیپ به منظور شستشوی داخل تیپ - تنظیم فشار ورودی لاترال روی 8/0 تا یک اتمسفر - باز کردن انتهای نوار تیپ هر دو هفته یکبار جهت خروج ذرات شناور - جمع آوری تیپ در انتهای فصل کشت با دستگاه تیپ جمع کن
6- الزامات نگهداری از سیستم آبیاری : الف ) اقدامات قبل از شروع فصل آبیاری : - کنترل پمپ و ایستگاه پمپاژ - اطمینان از سالم بودن کابلها و تابلوهای برق - کنترل و تمیز کردن فیلتر شنی و دیسکی - کنترل لوله های اصلی – نیمه اصلی و مانیفلد ها - کنترل شیرفلکه و رایزرها ب) اقدامات در فصل آبیاری : - کنترل ایستگاه کنترل مرکزی هر دو روز یکبار - شستشوی مخزن فیلتر هیدروسیکلون - تخلیه معکوس فیلتر شنی و تعویض سیلیس هر دو روز یکبار - اطمینان از پاره نبودن فیلتر توری - تخلیه معکوس فیلتر دیسکی ج ) اقدامات لازم در فصل استراحت : - باز کردن شیرهای فیلتراسیون و تانک کود - شستشوی فیلتراسیون - روغن کاری و گریس کاری سیستم
7 - توصیه های فنی : - در هنگام پهن کردن نوار، حتما منافذ قطره چکان ها به سمت بالا باشد. - حداقل مش فیلتراسیون مورد استفاده برای جلوگیری از گرفتگی 120 می باشد. - از کشیدن نوار تیپ برروی زمین که باعث خراشیدگی و ایجاد سوراخ میشود، جلوگیری شود. - فشار کاری مناسب سیستم 8/0 تا یک اتمسفر می باشد. - شستشوی خطوط اصلی و نیمه اصلی قبل از شروع فصل کشت - حداقل هر یک ماه یکبار لوله های فرعی تخلیه و شستشو شود. - در سیستم آبیاری حتما از فیلترهای سیکلون ، شنی و دیسکی استفاده شود. - شستشوی نوار تیپ بعد از هر دو نوبت آبیاری جهت خروج ذرات رسوب شده با باز کردن انتهای نوار تیپ - سه عامل اصلی باعث گرفتگی قطره چکان ها میشود که برای هر یک نیاز به فیلتر خاصی است و نباید فقط به استفاده از فیلتر دیسکی اکتفا کرد. - برای کنترل و شستشوی سیستم در ورودی و خروجی فیلتراسیون فشارسنج نصب میشود. در صورتیکه اختلاف فشار دو فشار سنج به 3 تا 4 متر رسید، شستشوی فیلتر انجام شود. - تعویض سیلیس فیلتر شنی هر دو سال یکبار صورت گیرد. - کنترل دو روز یکبار فیلترهای سیکلون ، شنی و دیسکی انجام شود. - در صورت وجود روغن در آب از مایع ظرفشویی برای شستشوی فیلتر دیسکی استفاده شود. - در صورت استفاده از تانک کود ، بعد از فیلتر شنی و قبل از فیلتر دیسکی نصب گردد. - هیچگونه کود فسفری یا سموم فسفردار در تانک کود ریخته نشود. - کود های ازته را در آب حل کرده و پس از ته نشین شدن مورد استفاده قرار گیرد. - کود های میکرو در ظرفی جداگانه محلول و سپس در تانک کود ریخته شود. - درباره غلظت کود مورد استفاده در تانک کود حتما با کارشناسان فنی شرکت تماس بگیرید. - بعد از کود دهی تانک کود شستشو و تخلیه گردد. - عدم استفاده از کود های غیر قابل حل یا محلول هایی که منجر به رسوب گذاری در سیستم می شود. - استفاده از شیرهای تخلیه هوا جهت تخلیه هوا ضروری است. - آبیاری سطحی عمیق درانتهای فصل کشت جهت خروج نمک از منطقه ریشه - در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر در ارتباط با نحوه کاربرد نوار های آبیاری با بخش فنی شرکت تماس بگیرید.
